Werken op afstand is nog lang niet op zijn retour: 'Ik wil dat mensen overal ter wereld toegang krijgen tot goede banen' (2024)

Job van der Voort, mede-oprichter en CEO van startup Remote. Foto: Business Insider Nederland/Jelmer Luimstra

Tijdens crises kunnen ontwikkelingen plots snel gaan, luidt het terechte cliché. Was zoiets als ’thuiswerken’ voor veel kantoren jarenlang een taboe, tijdens de coronapandemie lieten bedrijven hun medewerkers plots fulltime thuiswerken, zij het noodgedwongen.

Een wasje thuis doen tussen het werk door, vaker thuis zijn voor de kinderen; het beviel de meeste medewerkers wel. De crisis zette dan ook een kentering in het denken in bij bedrijven, die thuiswerken plots als iets normaals zijn gaan zien. Al mag de pandemie al even achter de rug zijn, nog altijd laten de meeste bedrijven hun kantoorpersoneel vrij om meerdere dagen per week vanuit huis te werken.

Dat wordt gewaardeerd, bleek in maart uit onderzoek van EenVandaag onder 4.700 werknemers en 300 ondernemers. 85 procent van de werknemers wil een vorm van thuiswerken behouden. Driekwart van de ondervraagden werkte in de maanden voorafgaand aan het onderzoek minstens één dag thuis.

Neemt het aantal thuiswerkbanen af?

Wel lijkt het aantal banen waarbij men volledig mag thuiswerken – ook wel remote-banen geheten – af te nemen. Dat meldde socialmediaplatform en vacaturesite LinkedIn eind vorig jaar op basis van een analyse van openstaande posities die bedrijven op LinkedIn plaatsten. In september 2022 telde Nederland liefst 33,8 procent minder openstaande fulltime-thuiswerkfuncties dan in dezelfde periode een jaar eerder.

Bij Remote, de Nederlandse startup die sinds de coronacrisis groot is geworden, merken ze weinig van een eventuele kentering. Remote helpt andere bedrijven bij de rompslomp die erbij komt kijken als je iemand op afstand aanneemt, zoals de salariëring in landen waar je als bedrijf geen fysiek kantoor hebt.

Nadat het in 2019 opgerichte bedrijf afgelopen jaar 300 miljoen dollar bij investeerders ophaalde, werd het in één klap 3 miljard dollar waard. Job van der Voort is volgens zakenblad Quote de op twee na rijkste Nederlander onder de 40 jaar, met een geschat vermogen van 575 miljoen euro.

Nee, zijn bedrijf krijgt niet opeens minder opdrachten, zegt Van der Voort desgevraagd, als Business Insider de thuiswerkgoeroe op een donderdagochtend spreekt in zijn thuisstad Zaandam. We begeven ons op de internationale techconferentie TNW Conference, waar Van der Voort die middag op het podium geïnterviewd zal worden.

"Ik denk juist dat er méér remote wordt gewerkt, al is het moeilijk om te meten wat de totale markt is. De markt groeit nog steeds megahard en ons bedrijf ook, omdat het nog jong is. Wel zien we de ontslagrondes in de techbranche terug in onze cijfers. Veel van onze klanten zijn techbedrijven. Ons bedrijf groeit dan weer zo hard, dat we dit compenseren."

Remote-functies zijn populairder dan het aanbod, concludeerde LinkedIn afgelopen najaar uit eigen onderzoek. In september 2022 betrof 5,7 procent van alle op LinkedIn geplaatste vacatures thuiswerkfuncties, terwijl 14,5 procent van alle reacties naar deze vacatures ging.

Managers nog altijd huiverig voor thuiswerken

Managers blijken minder enthousiast te zijn om personeel thuis te laten werken. LinkedIn peilde 2.900 hogere managers wereldwijd. Zeven op de tien van hen leek geneigd personeel minder vaak thuis te laten werken, omdat de economische vooruitzichten minder rooskleurig waren geworden. Alle hens aan dek, dus.

Ook uit het onderzoek van EenVandaag uit maart rijst een dergelijk beeld op. Zeven op de tien ondernemers ziet diens personeel liefst vooral op de werkvloer verschijnen. Ze vragen zich onder meer af of medewerkers thuis wel hard genoeg werken.

Als Business Insider deze resultaten aan Van der Voort voorlegt, verschijnt er een afkeurende blik op zijn gezicht. "Ik denk dat dit bijzonder slechte managers zijn. Als je niet weet hoe productief je medewerkers zijn, ben je een matige manager. Je hebt als manager een bepaalde verwachting van een medewerker, die te maken heeft met de output van zo iemand. Als je iemand eerst moet zien om te geloven wat zijn of haar output is, ben je per definitie een bijzonder slechte manager."

Zit er ook niet gewoon wat in? Thuis draaien mensen sneller een wasje tijdens het werk, om maar wat te noemen.

"Dat maakt toch niet uit? Dan doe je je werk gewoon op een ander moment. Ik draai ook een wasje tijdens mijn werk, of ga even naar de supermarkt. Het gaat erom dat je doet wat er van je wordt verwacht. En als je carrière wil maken, doe je misschien zelfs nog iets meer. Stel je voor: je werkt thuis, voelt je gelukkiger en comfortabeler dan op kantoor en wordt minder snel afgeleid. Je doet het werk dat je in 8 uur moet doen, vervolgens in 5 uur tijd. Wie doet zoiets pijn? Niemand!"

Bedrijven doen er volgens Van der Voort goed aan om remote werk te omarmen, omdat dit hen kan helpen bij de groei van hun bedrijf. "Wanneer je je bedrijf op een bepaalde locatie gevestigd hebt, kun je alleen mensen voor je laten werken die er in de buurt wonen. Als je niet gebonden bent aan een locatie, kun je mensen van over de hele wereld aannemen. De kans is groot dat je betere mensen vindt en dus sneller kunt groeien."

Bovendien ben je hierdoor veerkrachtiger tegen concurrenten, betoogt Van der Voort. "Als klein techbedrijf in San Francisco moet je niet alleen naar lokaal talent hengelen, want de Googles en Facebooks van daar zullen keihard tegen je opbieden."

Niet dat Van der Voort tegen kantoren an sich is. "Remote betekent niet hetzelfde als thuiswerken. Het draait erom dat je mensen overal ter wereld aan kunt nemen, maar dat zij bepalen waar en hoe zij werken. Remote draait om de vrijheid van locatie. Dat je niet verwacht dat mensen gelimiteerd op één plek zijn."

Bedrijven kunnen volgens de ondernemer dus prima een kantoor openen en medewerkers de mogelijkheid geven daar naartoe te gaan. "Heel veel mensen willen niet steeds thuiswerken, ze wonen bijvoorbeeld in flatjes. Die willen vaak liever deels of voltijds op kantoor zitten. Ik vind het alleen niet nodig om personeel te verplichten om van 9 tot 5 op kantoor te zitten. Je moet dan steeds die trein in en moet je hele leven om je werk plannen. Dat vind ik absurd."

Toch, eenzaamheid ligt op de loer bij thuiswerken. Hoe voorkom je als remote bedrijf dat je medewerkers zich eenzaam voelen, net als tijdens de coronacrisis?

"Als werkgever moet het wel je intentie zijn dat medewerkers elkaar leren kennen. Dat moet buiten de werkcontext plaatsvinden, dus daar moet je gelegenheden voor creëren."

Hoe doe je dat als je ene collega in Amsterdam woont, de ander in New York en weer een derde in China?

"Tussen die drie tegelijkertijd wordt dat heel moeilijk, omdat ze op heel verschillende tijden werken. Eén-op-één is zoiets wel mogelijk. Bij ons bedrijf proberen we de barrière om met elkaar in contact te komen heel laag te maken. We zorgen voor veel gelegenheden om met elkaar te kletsen buiten werk om, soms in een bar in Amsterdam en meestal digitaal."

Toch beseft Van der Voort zich maar al te goed: alleen maar van achter een schermpje met mensen praten, is ook niet ideaal. Hij raadt remote opererende bedrijven dan ook aan om voor medewerkers een plek in een coworkingkantoor te huren. "Een van onze designers werkt in zo'n kantoor, met mensen uit allerlei andere bedrijven. Toch gaan ze samen met elkaar de deur uit om te lunchen. Zo vullen ze hun sociale batterijen aan."

De Tweede Kamer ging afgelopen jaar in overgrote meerderheid akkoord met een voorstel om het recht op thuiswerken voor medewerkers in de wet te verankeren. Personeel kan door dit wetsvoorstel bij de baas een verzoek indienen om één of meerdere dagen per week thuis te werken. De werkgever moet hierna serieus op het verzoek ingaan. De wet ligt momenteel bij de Eerste Kamer, die er in september over stemt.

Of Van der Voort achter de schermen al flink lobbyt om de wet erdoor te krijgen? Nee, daar is zijn bedrijf nog te klein voor, zegt de ondernemer, "maar ik ben een voorstander van deze wet".

Wat is eigenlijk je drijfveer achter het remote laten werken van personeel?

"Mijn drijfveer is dat ik mensen de mogelijkheid wil geven om een goede baan te krijgen, ongeacht waar ze wonen. In Nederland komt het meestal wel goed met iedereen, want we zijn vrij welvarend en er is genoeg werk. Op veel plekken op aarde is dat niet het geval. Er wonen veel talentvolle mensen, die geen toegang hebben tot interessante, goed betaalde banen."

Maar moet je om remote te kunnen werken niet eerst al een hoge opleiding hebben genoten? Is het dus niet een beetje een elite-dingetje?

"Nee, dat is het niet. Het is voor alle kenniswerkers. Een van onze klanten is Burger King. Los van de mensen in het restaurant werken daar ook veel kenniswerkers. Voor iedere kenniswerkersfunctie zien wij remote werk ontstaan, dus bijvoorbeeld ook voor de secretaresse."

"Het idee dat je hoog moet zijn opgeleid is, denk ik, heel erg Nederlands. Volgens mij draait het er veel meer om hoe hoog de vraag naar bepaalde functies is. Wij helpen veel softwareontwikkelaars, maar voor zo'n baan heb je weinig opleiding nodig. Samen met een non-profit helpen we bijvoorbeeld ook vluchtelingen aan remote programmeerwerk."

LEES OOK: Nederlandse bedrijven geven eigen secundaire arbeidsvoorwaarden slechts een zesje: aandacht voor welzijn en gezondheid medewerkers kan beter

Meer

• HR
• startups
• thuiswerken